U heeft een overeenkomst gesloten met de gemeente, bijvoorbeeld over het vaststellen van een bestemmingsplan. In hoeverre is de gemeente daadwerkelijk gehouden om het gewenste bestemmingsplan vast te stellen?
Wanneer u als private partij een overeenkomst sluit met de gemeente over bijvoorbeeld het vaststellen van een bestemmingsplan – een zogenaamde bevoegdhedenovereenkomst –, contracteert u met de gemeente als rechtspersoon. Het kan zo zijn dat de gemeenteraad (het bestuursorgaan) besluit een bestemmingsplan vast te stellen dat niet overeenkomt met hetgeen is afgesproken in de bevoegdhedenovereenkomst. Vaak zien we dat dan de vraag rijst in hoeverre de gemeente gehouden is om het door de private partij gewenste besluit te bewerkstelligen.
Het is allereerst van belang op te merken dat de gemeenteraad het plan vaststelt op grond van haar wettelijke bevoegdheid daartoe – de overeenkomst is niet de grondslag hiervoor. Wel moet de gemeenteraad het bestaan van de overeenkomst betrekken bij de belangenafweging (ABRvS 26 maart 2014, ECLI:NL:RVS:2014:1052).
Gewoonlijk spreekt de gemeente af ‘slechts’ een inspanningsverplichting (en dus geen resultaatsverplichting!) op zich te nemen om het gewenste besluit te bewerkstelligen.
Wanneer een eenmaal genomen besluit later wordt aangevochten bij de bestuursrechter, zal daar het besluit centraal staan. De overeenkomst is slechts een mee te wegen belang. Daarnaast staat wel nog steeds direct de mogelijkheid open om bij de civiele rechter schadevergoeding te vorderen wegens niet-nakoming van de overeenkomst. De civiele rechter buigt zich over de vraag of de gemeente haar (inspannings)verplichtingen naar behoren is nagekomen. Soms oordeelt de civiele rechter wel degelijk dat de gemeente zich meer had moeten inspannen om het afgesproken besluit te bewerkstelligen (zie Hof Arnhem 27 juni 2006, ECLI:NL:GHARN:2006:AY5418 en Rb. Gelderland 27 februari 2014, ECLI:NL:RBGEL:2014:1256). In het algemeen wordt echter vrij snel geoordeeld dat aan een inspanningsverplichting is voldaan (zie bijv. HR Het Grootslag/Medemblik).
Let dus op dat bevoegdhedenovereenkomsten vaak niet een sterke basis bieden voor afdwingbare rechten. Het praktische nut van dit soort overeenkomsten is veelal dat partijen hun intentie tot samenwerking aan elkaar duidelijk maken.
Vragen
Wilt u inzicht in de kosten en haalbaarheid van uw project? Neem vrijblijvend contact met ons op.
mr. Kirsten van Breugel