Mogelijkheden intern salderen aanzienlijk beperkt

De rechtspraak rond intern salderen van stikstof is per 18 december 2024 gewijzigd. Het gaat hierbij om projecten met mogelijke gevolgen voor Natura 2000-gebieden. Intern salderen mag niet langer worden meegenomen in de voortoets om te bepalen of een natuurvergunning nodig is. Het kan echter nog wel worden gebruikt bij de passende beoordeling, waarin word beoordeeld of een vergunning verleend kan worden. Deze wijziging beperkt de mogelijkheden voor intern salderen aanzienlijk.

Nieuwe beoordelingskader en directe toepassing

De Afdeling bestuursrechtspraak past hiermee haar eerdere rechtspraak uit 2021 aan. Deze wijziging is gebaseerd op recente arresten van het Europese Hof van Justitie en uiteenlopende uitspraken van Nederlandse rechtbanken. Het nieuwe beoordelingskader is direct van toepassing op lopende en toekomstige vergunningsprocedures. Het heeft ook gevolgen voor activiteiten die tussen 2020 en 2025 met intern salderen zijn uitgevoerd. Voor deze gevallen geldt een overgangsregeling tot 2030, waarin bedrijven de tijd kregen om te bepalen of hun activiteiten een natuurvergunning vereisen.

Toepassing van intern salderen
Bij de voortoets mag alleen worden gekeken naar de directe effecten van een project. Intern salderen wordt hierbij uitgesloten. Het blijft wel mogelijk in de passende beoordeling, maar dan onder strikte voorwaarden. Hierbij wordt de referentiesituatie beperkt tot activiteiten die vergund én daadwerkelijk uitgevoerd zijn. Dit heeft ook gevolgen voor extern salderen, waarbij de beschikbare stikstofruimte van andere locaties wordt ingezet.

Gevolgen voor bedrijven
Voor bedrijven betekent de nieuwe rechtspraak dat vergunningen vaker verplicht zijn en dat stikstofeffecten grondiger onderbouwd moeten worden. Overheden moeten het aangepaste beoordelingskader direct toepassen, en provincies kunnen aanvullend beleid opstellen om intern salderen verder te reguleren.

(Uitspraken Afdeling bestuursrechtspraak zaaknummer 202201311/1 (Rendac) en met zaaknummer 202200383/1 (Amercentrale)